Jak pozbyć się łupieżu? Pielęgnacja skóry głowy z problemem łupieżu

Z głowy ciągle coś się sypie? A może łojotok wydaje się trudny do zatrzymania? Czas rozwiązać problem i poznać jego genezę! Zajmiemy się najpopularniejszymi rodzajami łupieżu, takimi jak łupież tłusty lub suchy, ale również: rzadziej występującym łupieżem pstrym i kosmetycznym. Zahaczymy przy tym o temat pielęgnacji włosów, diety i holistycznego podejścia do zdrowia!

Łupież suchy – jak wygląda?

Łupież suchy, zwany również łupieżem zwykłym, najprościej rozpoznać po rodzaju łusek. Złuszczające się fragmenty są białe i niewielkie: wydają się rozsypane po głowie, niczym płatki śniegu. Ich największe skupiska występują zazwyczaj w okolicy skroni oraz szczytu głowy, gdzie skóra łuszczy się najczęściej. Z racji, że łupież suchy, w przeciwieństwie do tłustego nie jest lepiący, łuski bardzo szybko „zsuwają się” jednak w dół, przez co zauważyć można je w różnych miejscach.

Jeśli masz łupież skóry głowy typu suchego, łuszczące się fragmenty powinny łatwo odchodzić od włosów wskutek czesania, aktywności fizycznej czy potrząsania głową. Jeśli bardzo trudno pozbyć się łusek i przypominają one tłuste zlepki, Twoim problemem jest prawdopodobnie typ tłusty.

Jak powstaje łupież zwykły? W większości przypadków, pojawia się on za sprawą podrażnienia skóry głowy. Sucha i delikatna skóra (tłustość to typowy objaw łojotoku: nie tędy droga!) może zacząć nieprawidłowo się złuszczać na wskutek różnorodnych zaniedbań – i to nawet mimo tego, że naturalnie wcale nie powinna się łuszczyć.

Do czynników wywołujących łupież typu suchego należą:

• dosłowne „pranie” skóry zbyt mocnymi szamponami (te nie są złe: jeśli jednak w produkcie brakuje substancji renatłuszczających, bardzo łatwo o podrażnienia),
• stosowanie zbyt mocnych preparatów (np. wcierek) w zbyt dużej częstotliwości,
• częste nakładanie na skórę głowy produktów do koloryzacji,
• uboga dieta.

Problem spotęgować mogą dodatkowo stany zapalne, powstałe np. w wyniku stresu lub spożywania przetworzonej żywności.

Pielęgnacja skóry głowy przy łupieżu suchym

Łupież suchy rozwija się w wyniku nieprawidłowego traktowania naturalnie suchych i wrażliwych skór. W celu zapobiegania powstawaniu łupieżu tego typu, zająć należy się więc prawidłową pielęgnacją.

Po pierwsze: znajdź szampon, który zawiera substancje renatłuszczające, czyli emolienty umożliwiające odbudowę bariery hydrolipidowej po myciu (np. dowolny olej bądź estry: składniki z końcówką -Oil lub -Oil Esters). W Twoim przypadku, składniki tego typu znaczą zdecydowanie więcej niż proteiny czy ekstrakty. Skłoń się przede wszystkim w stronę co-washy – ich formuła dokładnie domyje skórę, jednocześnie przywracając jej naturalną powłoczkę ochronną. Nie zapominaj jednak o mocniejszym myciu głowy oraz o peelingach: jeśli Twoja skóra będzie wiecznie niedomyta, rozwiną się na niej stany zapalne, a łupież szybko nawróci. Zadbaj też o dokładność: niedokładne spłukiwanie szamponów prowadzi do powstawania podrażnień.

Po drugie: zadbaj o odpowiednią dietę, bogatą w szczególności w witaminę A. Ten cenny składnik wpływa pozytywnie na odbudowę skóry. Zadbaj również o dostarczanie sobie substancji przeciwzapalnych i ogranicz spożywanie żywności przetworzonej (wpływa ona na rozwoje stanów zapalnych).

Po trzecie: włącz do pielęgnacji składniki nawilżające, regenerujące i przeciwzapalne.

Łupież tłusty – czym się charakteryzuje?

Tłusty łupież bardzo łatwo rozpoznać: wyróżnia się sklejonymi, lepkimi fragmentami, które ciężko po prostu „ściągnąć” ze skóry i włosów. Charakterystycznym objawem łupieżu tego typu jest też łojotok, odczuwalny w postaci silnego przetłuszczania się skóry.

Łupież tłusty powstaje wskutek zaburzenia równowagi organizmów żyjących naturalnie na głowie. Część z nich zaczyna w pewnym momencie „dominować”, zmieniając skład łoju i przyczyniając się do jego nadprodukcji. Problem dodatkowo napędza sam siebie: z racji, że organizmom, które wpływają na łojotok odpowiada bardzo ciepłe i tłuste środowisko, im więcej łupieżu tłustego, tym bardziej nakręca się jego produkcja.

Jak dbać o skórę głowy z łupieżem tłustym?

Po pierwsze: upewnij się, czy za powstawanie łupieżu odpowiedzialne nie są hormony. Zbadaj w tym celu następujące parametry: androgeny, prolaktynę, witaminę D3, kortyzol i DHEAS. Wykonaj również lipidogram oraz panel tarczycowy. Z takim pakietem warto udać się do trychologa, który porówna wyniki na tle norm funkcjonalnych i zaleci dalsze działania. Takiego specjalistę warto odwiedzić z jeszcze jednej przyczyny – gdy przyjrzy się skórze głowy, określi, czy przyczyną nie jest łojotokowe zapalenie skóry. Nieleczony problem tego typu spowodować może nawet wypadanie włosów. Łojotokowego zapalenia skóry praktycznie nie da się rozpoznać gołym okiem, bez udziału trichoskopu.

Przyjrzyj się też codziennej pielęgnacji skóry głowy. Zalecane może być stosowanie szamponów z przewagą substancji anionowych (zerknij do naszego posta o składach szamponów!), zamiennie z szamponami opartymi na środkach amfoterycznych. Dobrym wyborem może okazać się też szampon oparty na detergentach anionowych, których drażliwość została zmniejszona środkami amfoterycznymi lub niejonowymi. Oswój się też z podwójnym myciem. Unikaj za to za wszelką cenę popularnego mycia odżywką: jedynie zaogni problem.

Stosuj też peelingi o działaniu keratolitycznym. Pomogą one rozpuścić zlepki łoju i różnorodnych substancji, co sprzyja dokładnemu domyciu skóry. Tego typu preparaty działają skutecznie, nie podrażniając tym samym skóry (to łatwa droga do nawrotu!). Można porównać je do ekipy rozbiórkowej: pomagają pozbyć się gruzu i zanieczyszczeń, zanim właściwa ekipa sprzątająca (szampon) zajmie się porządkowaniem działki.

Łupież kosmetyczny – czym jest?

Ten szczególny rodzaj łupieżu pojawia się całkowicie niefizjologicznie: powodują go drażniące kosmetyki. Łuszczenie się naskórka jest w tym wypadku reakcją na podrażnienia lub zapalenia, powstałe w wyniku użytkowania poszczególnych substancji.

Powstaniu łupieżu kosmetycznego sprzyja zaniedbywanie kondycji skóry głowy. Substancje, które nie działają drażniąco na skórę we względnie dobrym stanie, mogą podrażnić skórę wysuszoną, niedokładnie oczyszczaną i zaniedbaną. Składniki, które nie sprawiały Ci problemu w przeszłości, mogą zadziałać więc drażniąco dopiero w konkretnych okolicznościach (np. po zbyt mocnym i zbyt częstym peelingowaniu skóry).

Jakie substancje mogą wywołać łupież kosmetyczny? Sprawa nie jest taka prosta. Skóra głowy zareagować może źle na środki potencjalnie drażniące i/lub alergizujące (np. Cocamidopropyl Betaine), suche szampony i lakiery, mocne składniki myjące oraz peelingi używane w nadmiarze, ale również: na substancje o pozytywnym działaniu. Do ostatniej z grup zaliczyć można przede wszystkim oleje. Choć działają na skórę pielęgnująco, używane w nadmiarze i na zbyt długi czas stwarzają środowisko sprzyjające rozwojowi stanów zapalnych. We wszystkim potrzebny jest więc umiar i stosowanie się do zaleceń. To nie tak, że CaPB alergizuje każdego, silne substancje myjące są złe i niedobre, a olej działa dobrze bez względu na warunki: każdy powinien znaleźć po prostu swoją równowagę. Łupież kosmetyczny powstaje też nierzadko nie za sprawą samych substancji, a przez niedokładne spłukiwanie kosmetyków.

Jak zadbać o skórę głowy, by pozbyć się łupieżu kosmetycznego?

Leczenie łupieżu kosmetycznego rozpocząć należy od zidentyfikowania przyczyny łupieżu. Przyjrzyj się swojej rutynie pielęgnacyjnej i stylizacji włosów i wyklucz substancje, które mogą działać na skórę niekorzystnie. Masz wyjątkowo wrażliwą skórę głowy? Zacznij prowadzić kalendarzyk, który pomoże Ci ustalić pożądaną częstotliwość używania mocniejszych wcierek, szamponów i peelingów. Zmagasz się z alergią lub niektóre substancje szczególnie podrażniają Twoją skórę? Zasięgnij pomocy trychologa.

Występowanie łupieżu tego typu zależy też od codziennej pielęgnacji. Dobierz szampon odpowiedni do Twojej skóry, by uczynić ją odporniejszą na ewentualne „wpadki”. Pożądane jest też polubienie się z suszarką i unikanie spania przy grzejnikach. Zadbaj również o higienę akcesoriów: często myj szczotki i pamiętaj o regularnym praniu poszewek na poduszki.

Pamiętaj, by zapobiegać też nawrotom łupieżu. Jeśli stosujesz suchy szampon, pamiętaj o jak najszybszym myciu skóry po jego użyciu. Musisz użyć produktu rano, bo nie zdążysz umyć i wysuszyć włosów przed wyjściem? Pozbądź się pozostałości suchego szamponu od razu po powrocie do domu. Stosujesz rozjaśniacz i farbę? Zainteresuj się blokerami, które działają kojąco na skórę głowy (np. Colostrum).

Nietypowe rodzaje łupieżu – czy łupież występuje w innych częściach ciała?

Łupież występujący na owłosionej skórze głowy może być poważnym problemem zdrowotnym. Niewiele osób wie jednak, że łupież wystąpić może również w obrębie całego ciała. Do schorzeń tego typu zaliczają się:

Łupież pstry – choroba grzybiczna wywoływana przez popularne w ostatnim czasie organizmy z rodziny Malassezia. Łupież pstry objawia się łuszczeniem w obrębie charakterystycznych, kolistych plam.

Łupież Gilberta – wysypka, obejmująca głównie tułów. Silnie powiązana ze stanami obniżonej odporności – występuje najczęściej u osób, które mają skłonność do częstego rozwoju np. opryszczki.

Pamiętaj, że do rozwoju każdego rodzaju łupieżu (na skórze głowy czy też ciele) doprowadzić może zaniedbanie i brak leczenia problemów skórnych. Jeśli zmagasz się np. z atopowym zapaleniem skóry, przy którym łupież występuje nieczęsto, nie oznacza to, że problem Cię ominie. Jeśli skrajnie zaniedbasz pielęgnację, skóra może zacząć łuszczyć się nadmiernie w reakcji obronnej.

Domowe sposoby na łupież – czy mają sens?

Jeśli zamierzasz zwalczyć łupież, w pierwszej kolejności powinnaś zająć się likwidacją przyczyn problemu. Stosowanie domowych mikstur na skórę, która niedomaga, działa zaledwie wspierająco, na zasadzie leczenia objawowego.

Zajęłaś się już tematem? Wspomóc mogą Cię domowe sposoby na łupież. Zaliczyć można do nich:

• napar z kory wierzby – wykazuje działanie przeciwzapalne. 2 łyżki kory wierzby zalane szklanką wody gotuj 10 minut. Po ostudzeniu, użyj naparu do przepłukania głowy.
• płukanki z octu jabłkowego – pomagają przywrócić fizjologiczne pH skóry głowy i zapobiegają rozwojowi stanów zapalnych. Prawidłowa proporcja to 2 łyżki octu na litr wody.
• maski z neem (miodli indyjskiej) – pomagają wyciszyć stany zapalne i działa antybakteryjnie. Należy wymieszać sproszkowany neem z wodą do konsystencji gęstego jogurtu i nałożyć powstałą papkę na umytą skórę głowy na 20-30 minut.

Szampon przeciwłupieżowy – czy warto go stosować?

Szampony przeciwłupieżowe to grupa szamponów przeznaczona do pielęgnacji skóry głowy objętej łupieżami, stanami zapalnymi oraz podatnej na łupież bądź jego nawroty.

Początkowo miejscami, w których można było się zaopatrzyć w ww. szampony były apteki. Obecnie bez problemu są one dostępne w popularnych oraz mniejszych drogeriach, a nawet w marketach i sklepach osiedlowych wielobranżowych. Jednak czy każdy preparat nazwany „szampon przeciwłupieżowy” będzie nadawał się do mycia skóry?

I tak, i nie. Jak w każdej dziedzinie, każdym rodzaju kosmetyków, trafić można na „perełki” oraz „potworki”. Mimo że obecnie technologia kosmetyków pozwala na odpowiednie zbilansowanie preparatów tak, by nie były wysuszające czy podrażniające, to nadal na rynku dostępne są preparaty o wysokim potencjale drażniącym, a to dla skór zmienionych chorobowo (w tym z łupieżem) jest szczególnie niewskazane. Jeżeli skład szamponu po rozszyfrowaniu ujawnia, że preparat ten składa się z 2 silnych detergentów anionowych, silikonu oraz składników przeciwgrzybiczych i przeciwłupieżowych, a brakuje tam substancji łagodzących, nawilżających i renatłuszczających, produkt powinien raczej zostać na sklepowej półce.

Pod uwagę należy też wziąć rodzaj skóry oraz łupieżu.

Co można znaleźć w szamponach przeciwłupieżowych?

Substancje przeciwłupieżowe, przeciwgrzybicze i przeciwzapalne – czyli najważniejsze składniki aktywne działające na problem oraz jego objawy, zmniejszające dyskomfort i wpływające na cofanie się dermatozy:

→ pirokton olaminy (inci: piroctone olamine) – jedna z najpopularniejszych substancji w preparatach stosowanych na łupież. Środek przeciwgrzybiczy, przeciwbakteryjny i przeciwświądowy;

→ Dwusiarczek selenu (inci: selenium sulfide) – substancja ograniczająca nadmierny rozrost grzybów, ograniczająca nadmierne wydzielanie łoju oraz przeciwzapalna;

→ klotrimazol (inci: clotrimazolum) – substancja przeciwgrzybicza popularniejsza w preparatach aptecznych, aczkolwiek niektóre szampony również ją zawierają;

→ siarka (inci: sulfur) – minerał o działaniu antyseptycznym, regulującym nadmierne przetłuszczanie i zmiękczającym naskórek;

→ Pirytonian cynku (inci: zinc pyrithione) – UWAGA, ta substancja oraz preparaty z nią zostały wycofane z rynku w marcu 2022 roku, jednak nadal można trafić na „zapomniane” egzemplarze!

Dodatkowo często znaleźć można substancje o działaniu keratolitycznym, wspomagające usuwanie złuszczającego się naskórka oraz odblokowanie mieszków z zalegających zanieczyszczeń: kwas salicylowy (inci: salicylid acid), kwas glicyretynowy (inci: Glycyrrhetinic acid), kwas glikolowy (inci: glycolic acid), mocznik (inci: urea) – wiele z tych składników podbija działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne.

Substancje o działaniu łagodzącym, nawilżającym, renatłuszczajacym – czyli wspomagające utrzymanie bądź poprawę kondycji skóry oraz włosów:

→ pantenol (inci: panthenol) – substancja łagodząca, kojąca, nawilżająca, przeciwzapalna;

→ Mentol (inci: menthol) – działanie chłodzące, odświeżające, kojące;

→ ekstrakty roślinne, np. babka lancetowata (plantago lanceolata), skrzyp polny (equisetum arvense), bluszcz (hedera helix), aloes (aloe barbadensis, aloe vera), nagietek lekarski (calendula officinalis), arnika górska (arnica montana) – przede wszystkim mają działanie nawilżające, łagodzące podrażnienia, przeciwzapalne;

→ ceramidy (np. ceramide NP), oleje roślinne, np. Jojoba (inci: simmondsia chinensis seed oil), babassu (inci: orbignya oleifera oil), skwalan (inci: squalane) – substancje renatłuszczajace, czyli przywracająca wymyte lipidy naskórka oraz włosów.

Szampony przeciwłupieżowe powinny być stosowane zgodnie z uwagami producenta, a każdy preparat może zawierać inne zalecenia. Wśród najczęstszych zaleceń znajduje się nałożenie szamponu bezpośrednio lub w niewielkim rozcieńczeniu na skórę głowy (bez nakładania na włosy! Preparat może być zbyt agresywny dla łodygi i spowodować jej wysuszenie), dokładnym wmasowaniu z wytworzeniem piany, a następnie pozostawieniu preparatu na parę minut, by miał szansę zadziałać.

Innym możliwym zaleceniem może być nałożenie preparatu na skórę suchą, nie zmoczoną wodą (najczęściej dotyczy to dość płynnych preparatów), wmasowanie, a następnie po minięciu wyznaczonego czasu dodanie wody, przemasowanie i spłukanie powstałej piany. Należy zwracać szczególną uwagę na zalecenia, gdyż nieodpowiednie zastosowanie kosmetyku może sprawić, że nie zadziała on poprawnie. Tutaj, znane z włosomaniaczego świata mycie metodą kubeczkową, nie jest wskazane.

Dodatkowo warto pamiętać, by szampony przeciwłupieżowe przeplatać z szamponami o działaniu nawilżającym, mikrobiotycznym, dzięki czemu zadbamy o poprawę stanu bariery skórnej i powrót skóry do równowagi mikrobiologicznej. Ważne jest także, by unikać sytuacji zaostrzających łupież i stany zapalne, jak spanie w wilgotnych włosach, a zamiast tego wysuszyć dokładnie głowę i włosy oraz wykonywać mycie skóry głowy i włosów w takim czasie, w jakim skóra potrzebuje oczyszczenia, nie przeciągać dnia mycia i nie stosować szamponów suchych jako zamiennika dla tradycyjnego mycia.

Jak pozbyć się łupieżu: podsumowanie

Dotyka Cię swędzenie skóry głowy, a same pasma oblepione lub obsypane są łuszczącymi się fragmentami naskórka? Czas zadbać o zwalczenie przyczyny problemu. W tym celu, warto udać się do trychologa, który postawi diagnozę na podstawie wyników badań lekarskich oraz obrazu widocznego pod trichoskopem. Wspólnymi siłami (z delikatnym wsparciem w postaci domowych środków) doprowadzicie do wyciszenia, a nawet: reemisji choroby.

Pamiętaj, że łupież zwiastuje problem ze skórą głowy – pełni wyłącznie rolę objawu. Sygnalizuje, że w organizmie toczy się walka. Maskowanie problemu nie doprowadzi do pozbycia się łupieżu: do problemu podejść należy holistycznie.